AKTUALNOŚCI
GALERIE
LIFESTYLE
ROZRYWKA
PORADY
MIEJSCA I LUDZIE
ZWYCZAJE. Andrzejkowe wróżby
- Z nadejściem końca listopada przypada dzień św. Andrzeja. I choć popularne Andrzejki kojarzą się z wróżbami oraz przepowiadaniem przyszłości warto pamiętać, iż cały listopad przynosił ze sobą czas szczególny, magiczny - pisze Wojciech Zjawiony, Kierownik Działu Etnografii w MOZK.
Już w pierwszym dniu miesiąca zapalano znicze, odprawiano modlitwy oraz przywoływano pamięć o zmarłych w swoistym tańcu z duszami, który miał na celu zjednywanie nieznanego nam świata. To właśnie ci, którzy odeszli mają moc odkrywania przed nami tajemnic przyszłości.
Listopad traktowany jest jako „czas przejścia”, kiedy to nasz świat odwiedzają istoty nadprzyrodzone, dusze zmarłych ludzi. Oni, poprzez magiczne działania, wróżby, mogą, bądź nie, zdradzić co nam szykuje los. I tak już w dniu św. Marcina, 11 listopada, odbywało się pierwsze wróżenie. Kumulacją listopadowych wróżb była noc Andrzejkowa przypadająca z 29 na 30 listopada.
Nie wiadomo do końca skąd wywodzą się Andrzejki. Być może jest to ślad kultury starożytnej Grecji, może pozostałość wierzeń pogańskich, a może tradycja ludów celtyckich. Na pewno wiadomym jest, że św. Andrzej jest patronem Szkocji i to, najprawdopodobniej, stamtąd święto zawędrowało na teren Europy. Szkoci traktują Andrzejki wyjątkowo i obchodzą je w sposób szczególny. W Polsce dzień ten zaczęto świętować w połowie XVI w.
Według wierzeń ludowych Św. Andrzej opiekuje się pannami oraz dziewczętami na wydaniu, jest także patronem małżeństw oraz orędownikiem zakochanych. Dlatego też w dniu tym wszelkie wróżby kierowane były w stronę dziewcząt. Dla chłopców odpowiednim czasem do wróżenia była noc św. Katarzyny przypadająca na 23-24 listopada. Z czasem taki podział uległ zatarciu czyniąc noc św. Andrzeja ostatecznym wieczorem wróżb.
Aktualnie każdy: dziewczęta i chłopcy, a nawet osoby zamężne mogą sobie wróżyć i próbować odgadywać drogi dotyczące swojej przyszłości na rożne tematy. Tradycyjna kultura ludowa znała wiele sposobów andrzejkowych wróżb. Nie można tutaj nie wspomnieć o laniu wosku przez magiczny klucz, układaniu butów czy też obieraniu jabłka i rzucaniu skórki za siebie przez lewę ramię. Jednak najpopularniejszym nadal pozostają wróżby matrymonialne.
Wojciech Zjawiony
