AKTUALNOŚCI
GALERIE
MIEJSCA I LUDZIE

PRAWO. Czym jest przewłaszczenie na zabezpieczenie?

    Mecenas Krzysztof Liberda.

    - Panie Mecenasie, chciałbym się poradzić w pewnej sprawie. Jakiś czas temu zwrócił się do mnie przyjaciel z prośbą o pożyczkę. Tak się składa, że mam trochę gotówki i chciałbym mu pomóc. Jednocześnie chciałbym w jakiś sposób się zabezpieczyć, żeby nie stracić tych pieniędzy. Wiem, że przyjaciel nie ma nikogo, kto mógłby mi poręczyć za te pożyczkę. Zastanawiam się, czy są inne możliwości zabezpieczenia mojej pożyczki? - pyta Czytelnik.

    Szanowny Czytelniku, rozwiązaniem, które chciałbym Panu w tej sprawie zaproponować jest tzw. przewłaszczenie na zabezpieczenie. Instytucja ta nie ma kodeksowego pochodzenia, jednak pewne wspomnienie o niej znajduje się w ustawie prawo bankowe. Art. 101 ust. 1 tej ustawy stanowi, że: „Zabezpieczenie wierzytelności banku może być dokonane w drodze przeniesienia na bank przez dłużnika lub osobę trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją, prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych.” Choć czytając wskazany przepis można dojść do wniosku, że uprawnienie takie przysługuje wyłącznie bankom, a przewłaszczenia można dokonać wyłącznie na rzeczy ruchomej lub papierach wartościowych, pragnę nadmienić, że w kodeksie cywilnym obowiązuje zasada swobody umów, która pozwala w dużym stopniu modyfikować warunki umowy pomiędzy stronami takiej umowy. 

    Odnosząc się do Pana przypadku, proszę zwrócić uwagę, że instytucja przewłaszczenia na zabezpieczenie nie ma charakteru samodzielnego - związana będzie ona ściśle z umową pożyczki. Pierwszym krokiem, który musiałby Pan wykonać, chcąc zawrzeć taką umowę z przyjacielem musiałoby być ustalenie warunków umowy pożyczki, tj. kwotę pożyczki, termin spłaty, oprocentowanie. Dopiero później muszą Panowie ustalić, co miałoby być tym zabezpieczeniem oraz jak to zabezpieczenie powinno wyglądać.

    Aby mówić o przewłaszczeniu na zabezpieczenie musi dojść przynajmniej do jednokrotnego przeniesienia prawa własności. W pierwszej kolejności, odnosząc się do umowy pożyczki, pożyczkobiorca powinien przenieść na rzecz pożyczkodawcy własność rzeczy z jednoczesnym zastrzeżeniem, że w przypadku wykonania umowy pożyczki rzecz ta zostanie zwrócona. Proszę pamiętać, że jeśli przedmiotem przewłaszczenia jest nieruchomość (np. działka zabudowana domem), umowa ta musi być zawarta w formie aktu notarialnego, bo w przeciwnym wypadku będzie ona nieważna.

    Drugi etap, w największym uproszczeniu uzależniony jest od tego, czy pożyczkobiorca wykonał swoje obowiązki wynikające z umowy. Jeśli tak, pożyczkodawca zobowiązany będzie do zwrotnego przeniesienia prawa własności rzeczy, która stanowiła przedmiot zabezpieczenia. Jeśli natomiast doszłoby do sytuacji, w której dłużnik, niezależnie od przyczyny, nie spłacił wskazanej pożyczki, pożyczkodawca uzyska uprawnienie do tego, aby zatrzymać przedmiot zabezpieczenia dla siebie. Wszystko zależy od warunków umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, a jak wspomniałem wcześniej, obowiązuje tu zasada swobody umów.

    Podsumowując, dokonanie zabezpieczenia umowy w ten sposób można niewątpliwie uznać za bezpieczne. Nawet gdyby pojawiły się problemy finansowe u pożyczkobiorcy i nie mógłby on spłacić swojego długu, zawsze pozostanie Pan z rzeczą, którą wedle swojego uznania może Pan zagospodarować bądź spieniężyć. Proszę jednak mieć na względzie, że niniejszym artykułem przedstawiłem wyłącznie zarys tej instytucji. Fakt, że instytucja ta nie ma żadnych kodeksowych ram, a w ustawie prawo bankowe pojawia się jedynie wzmianka powoduje, że strony takiego stosunku obligacyjnego z dużą swobodą mogą modyfikować zakres swoich praw i obowiązków.  

    Komentarze

    Najczęściej odwiedzane

    The browser you use is not supported by this application, probably because it lacks some critical features.
    For a better experience, please consider using this application with a supported browser.