PRAWO. Sąd orzekł rozwód – czy to już koniec „walki”?

- Szanowny Czytelniku, jak sam Pan zauważył, samo orzeczenie rozwodu między małżonkami w zdecydowanej większości przypadków nie powoduje definitywnego zakończenia jakichkolwiek relacji między byłymi małżonkami. Jednym z czynników wciąż ich „wiążących” są np. wspólne dzieci i wszelkie obowiązki z nimi związane, w szczególności wspomniane przez Pana alimenty, ale także chociażby zakres władzy rodzicielskiej oraz kontakty rodzica z małoletnimi dziećmi - odpowiada mecenas Krzysztof Liberda.

Prognozując czas trwania postępowania mającego na celu pełne zakończenie relacji z byłym małżonkiem, proszę mieć na względzie, że samo postępowanie toczące się przed sądem okręgowym najczęściej nie jest wystarczające. Każdy przypadek jest oczywiście inny, jednak należy mieć na względzie, że aby w pełni zamknąć temat małżeństwa, koniecznym jest również uregulowanie sytuacji majątkowej powstałej po rozwodzie.

Zadając pytanie nie wspomniał Pan nic na temat ustroju majątkowego panującego w małżeństwie. Przyjmuję zatem, że w Pana małżeństwie istnieje tzw. małżeńska wspólność majątkowa. W największym uproszczeniu oznacza to, że majątek nabyty w trakcie małżeństwa (z pewnymi wyjątkami wynikającymi z kodeksu) stanowi majątek wspólny małżonków. Samo orzeczenie rozwodu powoduje zaś powstanie rozdzielności majątkowej między byłymi małżonkami. Aby uregulować sytuację prawną majątku małżeńskiego koniecznym jest przeprowadzenie postępowania w przedmiocie podziału majątku wspólnego. Najczęściej, szczególnie w sytuacji sporu między byłymi małżonkami, przeprowadzenie postępowania w przedmiocie podziału majątku wspólnego może powodować przedłużenie całego postępowania w skrajnym przypadku nawet o kilka lat. Poniżej przedstawię kilka propozycji, jak wyjść z tej sytuacji, aby spróbować maksymalnie skrócić czas konieczny do zakończenia wszelkich spraw małżeńskich.

Rozwiązaniem, które z pewnością pozwoli zaoszczędzić Panu czas jest dokonanie zgodnego podziału majątku wspólnego. Warunkiem koniecznym do skorzystania z tego rozwiązania jest przede wszystkim zgodne stanowisko obojga małżonków. Wniosek taki można złożyć w ramach wyjątku nawet w trakcie postępowania rozwodowego. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, na wniosek jednego z małżonków sąd może dokonać podziału majątku wspólnego, jeśli jego dokonanie nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym. Uprawnienie to stanowi wyjątek od zasady, że podział majątku wspólnego następuje w odrębnym postępowaniu po zakończeniu postępowania rozwodowego. Nawet jeśli nie uda się przeprowadzić podziału majątku wspólnego w ramach postępowania rozwodowego, zawsze możliwym będzie ustanowienie rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego, a następnie dokonanie zgodnego podziału majątku wspólnego przed sądem albo notariuszem.

Inną propozycją na przyspieszenie uregulowania sytuacji majątkowej małżeńskiej, szczególnie w sytuacji braku zgody co do podziału majątku wspólnego, jest wcześniejsze wystąpienie z powództwem do sądu o orzeczenie rozdzielności majątkowej. Postępowanie takie może toczyć się równolegle do sprawy rozwodowej. Jego konsekwencją będzie orzeczenie rozdzielności majątkowej. To otworzy zaś drogę do złożenia wniosku o podział majątku wspólnego i pozwoli na wcześniejsze uregulowanie wszystkich praw majątkowych związanych z zakończonym związkiem małżeńskim.

Podsumowując, aby uregulować sytuację finansową małżonków, koniecznym jest powstanie ustroju rozdzielności majątkowej. Jej powstanie jest jedną z konsekwencji orzeczenia rozwodu. Jeśli jednak chcemy przyspieszyć całą procedurę, możliwym jest ustanowienie rozdzielności majątkowej czy w formie aktu notarialnego, czy też w formie orzeczenia sądowego.Gdy uzyskamy już rozdzielność majątkową, możliwym jest rozpoczęcie postępowania w przedmiocie podziału majątku wspólnego, niezależnie od tego, ile jeszcze potrwa postępowanie rozwodowe.