PRAWO. Co zrobić, gdy drugi rodzic uniemożliwia spotkania z dzieckiem?

Sprawy rodzinne, pomimo względnego braku skomplikowania na gruncie prawnym, bardzo często niosą za sobą bardzo duży ładunek emocjonalny, który jest związany z konfliktem pomiędzy byłymi małżonkami, względnie osobami żyjącymi w niesformalizowanych związkach.

Niestety, jedną z „kart przetargowych”, dzięki którym można odegrać się na byłym małżonku/partnerze, jest ograniczenie jego kontaktów z dziećmi. Polskie prawo przewiduje możliwość „walki” z takim zachowaniem drugiego rodzica. Sytuacja jest znacznie prostsza w przypadku rozwodzących się rodziców – w takiej sytuacji sąd musi w wyroku rozwodowym orzec o kontaktach rodziców z dzieckiem. W przypadku rodziców, którzy pozostawali w nieformalnym związku, koniecznym jest złożenie wniosku o ustalenie kontaktów pomiędzy rodzicem a małoletnimi dziećmi. Wniosek taki kieruje się do właściwego miejscowo Sądu Rejonowego – Wydział Rodzinny i Nieletnich. W obu przypadkach, niezależnie, czy mówimy o ustaleniu kontaktów w ramach postępowania rozwodowego, czy też jako odrębnego postępowania, kluczowym jest jak najprecyzyjniejsze ustalenie dni i godzin, w których takie kontakty miałyby się odbywać, nie pomijając takich kwestii jak święta, ferie zimowe, wakacje i to zarówno w latach parzystych, jak i nieparzystych. Tylko tak precyzyjnie sformułowany wniosek pozwoli zabezpieczyć interes „poszkodowanego” rodzica w jak najszerszy sposób i jednocześnie pozwoli uniknąć jakichkolwiek konfliktów w przyszłości.

Podczas trwania postępowania sąd zbada relacje panujące pomiędzy rodzicami a dziećmi. Sąd może zbadać również warunki mieszkaniowe, które może zaoferować rodzic ubiegający się o ustalenie kontaktów, szczególnie w sytuacji, gdy spotkania z dziećmi mają obejmować noclegi. Należy pamiętać, że najważniejszą przesłanką, jaką w swoich orzeczeniach kieruje się sąd jest dobro małoletnich dzieci. Innymi słowy, sąd musi niejako „wejść w skórę” dziecka i zbadać, jaka sytuacja będzie dla niego najkorzystniejsza. Nierzadką sytuacją jest także, gdy na potrzeby postępowania dopuszcza się dowód z biegłego psychologa, względnie Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, sąd wydaje postanowienie, w którym określa zakres kontaktów przysługujący rodzicowi.

Ostatnią kwestią, którą chciałbym poruszyć, jest rzeczywista możliwość realizacji orzeczonych przez sąd kontaktów. Jeśli istnieje podejrzenie, że rodzic, u którego zamieszkuje dziecko nie będzie respektował wydanego postanowienia, jednym ze sposobów zabezpieczenia jest wniosek o zagrożenie nakazaniem oznaczonej sumy pieniężnej w przypadku, gdy orzeczone kontakty nie będą realizowane. Jeśli sąd przychyli się do naszego wniosku i zawrze takie zagrożenie, rodzic, który uniemożliwia spotkania będzie zobowiązany do zapłaty oznaczonej sumy na rzecz poszkodowanego rodzica.

adw. Krzysztof Liberda